Tablice Seguina – dziesiątki
Drugi zestaw Tablic Seguina służy do wprowadzenia liczb dwucyfrowych od 10 do 99. Umożliwiają one tworzenie pełnych dziesiątek , kolejne liczenie pełnymi dziesiątkami , poznawanie nazw i symbolu graficznego pełnych dziesiątek, zapoznanie z tworzeniem liczb dwucyfrowych w dziesiątkowym systemie pozycyjnym , z nazwami kolejnych liczb i ich symbolami graficznymi. Ćwiczenia z wykorzystaniem tego zestawu pozwalają wzmocnić rozumienie zasad dziesiątkowego systemu pozycyjnego , uświadomić , iż wartość liczby zależy od miejsca (pozycji) , jakie zajmuje w dziesiątkowym systemie liczenia. Tablice dziesiątek są przeznaczone dla dzieci w wieku od 4,5 do 6,6 lat.
Materiał :
- dwie Tablice Seguina – dziesiątki ,takie jak I zestaw z tym ,że z wydrukowanymi na segmentach symbolami pełnych dziesiątek od 10 do 90
- zestaw drewnianych tabliczek do wsuwania do segmentów ,z wydrukowanymi cyframi od 1 do 9
- 45 dziesiątek i 9 jedności ze złotego materiału
- podkładka z wgłębieniami na jedności
- mata zielona / dywanik podłogowy
Tablice Seguina – dziesiątki ( ilości )
1# sposób
Materiał :
- 9 łańcuchów dziesiątek
- mata / dywanik
Prezentacja
Zaproś dziecko do prezentacji, weź matę ,rozłóż ją na podłodze lub stoliku. Przynieś pudełko z dziesiątkami i połóż po lewej stronie na dywanie.
Weź jedną dziesiątkę i umieść ją przed dzieckiem mówiąc „To jest dziesięć”. Weź kolejną dziesiątkę i umieść ją po prawej stronie pierwszej dziesiątki przed dzieckiem mówiąc „Dziesięć ,dwadzieścia „
Weź kolejną dziesiątkę i umieść ją po prawej stronie drugiej dziesiątki przed dzieckiem mówiąc „Dziesięć ,dwadzieścia, trzydzieści „
W podobny sposób prezentujemy kolejne dziesiątki od 40 do 90 w zależności od stopnia zaawansowania dziecka. Przeprowadzamy lekcje trójstopniową.
Po stworzeniu wspólnie z dzieckiem liczb od 10 do 90 możemy je poprosić aby samodzielnie stworzyło różne liczby , zgodnie z naszymi poleceniami słownymi np. czterdzieści, siedemdziesiąt, pięćdziesiąt…
Gdy dziecko wykona poprawnie to zadanie ,prosimy aby nazwało liczby układane przez nas.
lub 2# sposób
Ta sama prezentacja może być przeprowadzona w podobny sposób z tym , że używamy :
- 45 złotych dziesiątek
- mata zielona / dywanik
( Łańcuchy dziesiątek na zdjęciu są samoróbką , średnica koralika wynosi w oryginale 8 mm , ja zrobiłam 6 mm.)
Prezentacja
Wyjmij 6 dziesiątek z pudełka. Połóż jedną dziesiątkę przed dzieckiem i zapytaj : ” Wiesz co to jest ?” , dziecko odpowie „To jest dziesięć”. Odsuń „10” na lewo i tym razem połóż 2 dziesiątki i powiedz: „To jest dwadzieścia… Dwadzieścia”. Odsuń te dwie dziesiątki , połóż trzy dziesiątki przed dzieckiem i powiedz : „To jest trzydzieści”. Przejdź do lekcji trójstopniowej aby zapoznać dziecko z pojęciami. Kolejnego dnia uczymy 40 ,50 ,60 ,następnie 70, 80, 90. W przypadku wyższych liczb dobrze by było aby dziecko przeliczało dziesiątki.
Rozszerzenia :
1# Możemy zamiast rzeczywistych pręcików dziesiątek użyć kart i wg nich układać ilości. Można skorzystać z kart z tej strony
2# Układamy dziesiątki od 10 do 90 w kształt choinki ,nazywając kolejne dziesiątki.
Tablice Seguina – dziesiątki ( symbole )
Materiał :
- dwie tablice Seguina – dziesiątki z wydrukowanymi na segmentach symbolami pełnych dziesiątek od 10 do 90
- zestaw drewnianych tabliczek do wsuwania do segmentów z wydrukowanymi cyframi od 1 do 9
- mata lub dywanik
Prezentacja
Zaproś dziecko do prezentacji ,przynieście dywanik ,rozłóżcie go. Przynieś Tablice Seguina – dziesiątki. Nazwij materiał aby dziecko wiedziało co to jest. Połóż pudełka na dywaniku z lewej strony jedno pod drugim lub jedno obok drugiego. Zdejmij pokrywy i umieść obok. Usuń każda tabliczkę z cyfrą i umieść je w stosie po prawej stronie tablic.
Wskaż na tablicy 10 i powiedz : „To jest dziesięć” . Następnie wskaż drugą liczbę i powiedz : „To jest dwadzieścia” , później trzecia liczba poniżej na tablicy „To jest trzydzieści”. Zapoznaj dziecko z cyframi za pomocą lekcji trójstopniowej : „Pokaż mi 20 ….” oraz ” Co to jest?” Kontynuuj ,aż dziecko pozna wszystkie dziesiątki od 10 do 90. Odłóżcie pomoce na półkę.
Tablice Seguina – dziesiątki ( ilości i symbole )
Materiał :
- Tablice Seguina – dziesiątki
- pudełko z 45 dziesiątkami
- mata / dywanik
Prezentacja :
Rozłóżcie dywanik. Przynieś pudełko z dziesiątkami ,połóż je w lewy górnym rogu. Połóż tablice z lewej strony dywanika , jedna pod drugą lub obok siebie w pewnym odstępie . Zdejmij pokrywy, odłóż na bok. Usuń płytki z tablic, ułóż w stosie z prawej strony tablic.
Wskaż na tablicę i poproś dziecko aby odczytało pierwszą liczbę. Weź jedną złotą dziesiątkę i umieścić ją w pionie, po lewej stronie liczebnika dziesięć na płycie. Wskaż na jedną dziesiątkę i powiedź „dziesięć „, a następnie wskaż cyfrę dziesięć na płycie i powiedz: „dziesięć”.
Poproś dziecko aby odczytało drugą cyfrę na tablicy ,gdy powie dwie dziesiątki ,powiedz ,że ma racje ,ale te dwie dziesiątki maja specjalna nazwę „dwadzieścia”. Niech dziecko powtórzy ,a następnie zbuduje „dwadzieścia ” . Zapytaj ile potrzebuje dziesiątek . Powiedz ,że dwie dziesiątki tworzą dwadzieścia. To samo zrób z „trzydzieści”.
Kontynuuj w ten sposób 40, 50 ,60 , następnie 70 , 80, 90.
Celem prezentacji jest aby dziecko kojarzyło dziesiątkę ilości z dziesiątka cyfry
Tablice Seguina – dziesiątki . Liczby od 11 do 99 ( ilości )
Materiał :
- pudełko zawierające 9 złotych dziesiątek
- pudełko zawierające 9 złotych jednostek (może być podkładka z wgłębieniami na jedności )
Prezentacja :
Rozwiń dywan, przynieś pomoce. Połóż dziesiątki w lewym górnym rogu ,a jedności z prawej strony dziesiątek.
Poproś dziecko o zbudowanie „jedenaście” przy pomocy jednej dziesiątki i jednej jedności- jedność dotyka perły „jeden” w łańcuchu dziesiątek. Kontynuuj tak aż dziecko dojdzie do 19.
Powiedz teraz ,że gdybyśmy mieli jeszcze jedną jedność, byłoby ” dziesięć”. Zamiast 10 osobnych jednostek,możemy odłożyć jednostki na lewą stronę i zamienić na dziesiątkę.
Przesuwamy na dół i dokładamy drugą, która powstała z jedności ,mówiąc ,że jest to „dwadzieścia”. Teraz zbudujemy dwadzieścia jeden, kładąc jedna jedność po prawej stronie dziesiątek. Złota jedność dotyka pierwszej perły w dziesiątce. Powiedz do dziecka ,że teraz zbudowaliście dwadzieścia jeden.
Kontynuuj w ten sposób aż dojdziecie do 99.
Tablice Seguina – dziesiątki . Liczby od 11 do 99 ( symbole )
Materiał
- Tablice Seguina – dziesiątki
- mata / dywanik
Prezentacja
Zaproś dziecko do prezentacji. Rozwińcie dywanik. Przynieście tablice i połóż je z lewej strony na dywanie jedna obok drugiej Zdejmij pokrywy i połóż z boku. Wyjmij karty liczbowe i ułóż z prawej strony tablicy w stosie od 1 do 9.
Poproś dziecko aby zbudowało 11 przez wsuniecie karty z cyfrą jeden na miejsce zero w 10. Dalej 12, 13, 14 …
Kontynuuj tak aż dojdziecie do 19. Za każdym razem ,kiedy wyciągniecie cyfrę ,odłóżcie ją na kupkę obok , cyfra do maty. Odwróć stosik z cyframi tak ,aby jeden było na wierzchu i wsuń kartę 1 na miejsce 0 w dwudziestce.
Kontynuuj tak samo, aż dojdziecie do 99.
Tablice Seguina – dziesiątki . Liczby od 11 do 99 ( ilości i symbole )
Materiał
- 2 Tablice Seguina – dziesiątki
- zestaw kart z cyframi – jeden do dziewięciu (karty te pasują do szczelin w tablicy)
- pudełko z 9 złotymi łańcuchami dziesiątek
- pudełko zawierające 9 złotych jednostek
- mata / dywanik
Prezentacja
Zaproś dziecko do prezentacji. Rozwińcie dywanik. Przynieście tablice i połóż je z lewej strony na dywanie. Zdejmij pokrywy i połóż z boku. Weź 9 łańcuchów dziesiątek i połóż je z lewej strony u góry na dywanie. Weź jedności i połóż je po prawej stronie dziesiątek Wyjmij wszystkie karty liczbowe z tablicy połóż z prawej strony dywanika, umieszczając je w stosie od 1 do 9.
Weź jeden łańcuch dziesiątek i umieść go pionowo z lewej strony liczebnika na tablicy u góry. Weź jedną jedność i połóż z prawej strony łańcucha dziesiątki , a z lewej strony cyfry 10 na tablicy i powiedz „jedenaście”. Weź kartę z numerem jeden z wierzchu stosu i wsuń w szczelinę tablicy aby zakryć 0 i powiedz : „jedenaście”
Kontynuuj powyższą procedurę w górnej części tablicy ,aż dojdziecie do 19. Teraz weź kolejną jedność i umieść ją pod drugim słupkiem który tworzy liczbę 19. Powiedz do dziecka, „Dziewiętnaście i jeszcze jeden daje nam dwadzieścia.” Weź kolejny łańcuch dziesiątki i połóż go po prawej stronie 10 jednostek , zatrzymaj się i przypomnij , że dziesięć jednostek tworzy jedną dziesiątkę.
Usuń 10 pojedynczych koralików i przesuń równo dziesiątkę łańcuchów w dół do najbliższego gniazda liczbowego, który ma wpisaną liczbę 20 i powiedz ,że jest to „dwadzieścia”. Powiedz ,ze teraz zbudujecie dwadzieścia jeden, kładąc jedną jedność po prawej stronie dziesiątek. Zbudowaliśmy dwadzieścia jeden .
Kontynuuj wszystkie kroki aż dojdziecie do 99.
Teraz, weź kolejną jedność i kładąc w drugim słupku pod 99 ,powiedz do dziecka : „99 i i jeszcze jedna jedność daje nam sto”. Weź jedną dziesiątkę i umieść po prawej stronie 10 jedności , zatrzymaj się i przypomnij , że dziesięć jednostek tworzą jedną dziesiątkę. Odłóż 10 jedności i przysuń dziesiątkę tak aby stykały się ze sobą. Weź cały kwadrat setki i umieścić go w pustym gnieździe na samym dole tablicy.
Odłóżcie wszystkie pomoce na miejsce.
Rozszerzenia :
1# Możesz zrobić karty samemu z obrazkiem przedstawiającym ilości oraz karty z symbolami. Dziecko sprawdza ilości i dopasowuje karty. Tu znajdziesz karty do pracy z dziesiątkami.
2# Twórz 9 różnych liczb używając tablic i koralików. Na początku możesz dziecku mówić jakie to będą liczby, a później dziecko samo tworzy swoje liczby.
3# Układanie dziesiątek w kształcie choinki
4# Układanie dziesiątek w kształcie choinki plus karty liczbowe
5# Układanie dziesiątek w kształcie choinki plus kolorowe liczby
Ważną rzeczą jest aby niczego nie przyśpieszać , jeśli widzimy ,że dziecko nie chce kontynuować lekcji ,przerywamy . Wróćmy do niej następnego dnia lub kolejnego.
W następnej prezentacji pokaże jak pracować z łańcuchem 100 i 1000.
Źródła m.in.
- Gabriela Badura-Strzelczyk, Pomóż mi policzyć samemu. Matematyka w ujęciu Marii Montessori od lat trzech do klasy trzeciej, Wydawnictwo Nowik, 2008
- Sabina Guz, Edukacja w systemie Marii Montessori, Tom 1, Wydawnictwo UMCS, 2015
