Układ Słoneczny - Planety

Układ Słoneczny – Planety

Dziś kolejny wpis z serii wszechświat, tym razem jednak coś na temat Układu Słonecznego. Na początek kilka podstawowych informacji, które na pewno znacie.

Układ Słoneczny

Nasz Układ Słoneczny ma Słońce i 8 planet.  Ma również planety karłowate np. Pluton i Ceres. Nasz Układ Słoneczny ma dużo księżyców. Ma pas planetoidy, komety, meteoryty i inne obiekty. Nasz Układ Słoneczny jest zawsze w ruchu.

Materiał:

Taca zawierająca:

• Rysunek naszego Układu Słonecznego ( nasze rysunki są ze strony SuperKid )

Prezentacja :

Powiedz dziecku, że dziś dowiecie się więcej o naszym Układzie Słonecznym.

Weź jakiś rysunek Układu Słonecznego (najlepiej czarno-biały) i przytrzymaj go tak, aby dziecko mogło zobaczyć. Nasz Układ Słoneczny składa się ze Słońca, planet, księżyców, gwiazd itd.

Pokaż rysunek dziecku. Wskaż na Ziemię i powiedz : „Widzę naszą Ziemię właśnie tutaj.”  „Widzę nasze Słońce, to właśnie tutaj (wskaż na Słońce)”.Powiedz dziecku kilka prostych informacji. Ponownie pokaż dziecku rysunek. Możemy takie rysunki rozdać do kolorowania.

Wiek:

2, 5 roku i więcej

Układ Słoneczny – wprowadzenie – planety

• Planeta jest dużym obiektem w przestrzeni, która krąży wśród gwiazd
• Planeta odbija światło gwiazdy.
• W naszym Układzie Słonecznym mamy 8 planet.
• Te 8 planet obraca się wokół gwiazd
• Naszą „gwiazdę” nazywamy naszym „Słońcem”.
• Mamy 4 wewnętrzne planety zbudowane głównie ze skał ( Markury, Wenus, Ziemia i Mars)
• Mamy 4 zewnętrzne planety, które są wykonane głównie z gazu ( Jowisz, Saturn, Uran i Neptun )

Układ Słoneczny – figurki na dywaniku

Możemy przeprowadzić z dzieckiem prezentacje na specjalnym dywaniku

Materiał:

• mata / dywanik do Układu Słonecznego (można ją kupić, uszyć lub stworzyć na papierze)
• figurki Układu Słonecznego – planety w koszyczku lub woreczku bawełnianym

Prezentacja :

Rozkładamy dywanik na podłodze, przed sobą, a dziecko siada obok. Wyjmujemy Słońce i planety z woreczka, rozkładamy na dywanie, mówiąc, że te planety krążą wokół Słońca. Słońce jest naszą najbliższą gwiazdą. Słońce nie jest zbudowane ze skał, jak nasza planeta Ziemi, ale jest kulą gorących gazów składającą się z wodoru i helu. Wszystko żywe stworzenia potrzebują Słońca, aby żyć. Słońce daje nam światło i ciepło. Połóż Słońce na macie.

Pierwsza planeta od Słońca to Merkury, kładziemy na dywaniku w miejscu w którym Merkury powinien się znajdować. Możecie opisać planetę – takie podstawowe informacje. Ja przygotowałam karty z opisem, który możemy dziecku przeczytać.

Zabieramy planetę i kładziemy następną, druga planetę – Wenus. Powiedz kilka zdań na jej temat, zabierz ją i połóż Ziemię. To jest Ziemia , są na niej oceany , lądy, kontynenty itd. Zabieramy Ziemię. Jest to pierwszy etap lekcji trójstopniowej.

Kładziemy wszystkie 3 planety i mówimy do dziecka, aby podało nam Wenus, zakryło ręką Ziemię. Położyło Merkurego u góry dywanika itd. Jest to drugi etap lekcji trójstopniowej.

W trzecim etapie pokazujemy planetę w izolacji i pytamy o jej nazwę. W następnych dniach możemy wprowadzić kolejne planety.

Dziecko może samo rozkładać planety. Dobrze jest przygotować kartę kontrolną, aby maluch mógł sam sprawdzić czy  ułożył figurki w kolejności. Jeśli dziecko czyta, można zrobić mu etykiety, ewentualnie samo może je tworzyć.

Kacper rozkładał poszczególne planety, a następnie  układał pod nimi etykiety z ich nazwami.

U góry dywanika kładł karty ze zdjęciem planety, a w międzyczasie, albo sam czytał, albo prosił mnie lub swojego brata o przeczytanie informacji zawartych na kartach z opisami planet.

Możemy też przygotować karty trójdzielne ze zdjęciami planet i podpisami. Służą one między innymi do lekcji trójstopniowej.

Układ Słoneczny – karty 

Materiał

• mata/dywanik podłogowy
• karty ze zdjęciami i podpisami planet
• karty wyłącznie ze zdjęciami planet (zdjęcia analogicznie jak te z podpisami)
• karty/etykiety z nazwą każdej planety

Prezentacja:

Prosimy by dziecko rozłożyło karty z napisami w rzędzie, u góry dywanika.

Następnie dopasowało pod nimi karty ze zdjęciami bez podpisów. Dziecko tez może dopasować napisy do samych zdjęć, jeśli jest to dziecko czytające.

Pytamy dziecko czy zna, któreś z tych planet na kartach.  Zakrywamy te karty i pytamy czy chciałoby poznać jakieś inne planety. Niech wybierze 3 jakieś nowe ( jeśli dziecko jest bardzo małe wystarczy pokazać 2 karty).

Przeprowadzamy lekcje trójstopniową. W izolacji pokazujemy pojedynczo karty i podajemy nazwę planety- to jest 1 okres lekcji. Później rozkładamy wszystkie karty i prosimy – podaj mi… , zakryj …, połóż… itd. – to 2 okres. Na koniec w izolacji prosimy by dziecko nazwało planetę , która jest na karcie czyli co to jest ? Jeśli widzimy , że dziecko w którymś okresie sobie nie radzi, robimy jeden krok w tył, czyli jeśli jest problem w drugim okresie to wracamy do pierwszego , jeśli jest w trzecim , wracamy do drugiego.

Wiek : 2,5 roku i więcej

Rozszerzeniem  może być stworzenie 2 lub 3 zestawów kart trójdzielnych Układu Słonecznego, pokazanie dziecku różnych zdjęć Układu Słonecznego itp.

Na początek możemy czytać dziecku książki, oglądać z nimi zdjęcia jako takie wprowadzenie najmłodszych w dany świat. Książki mogą też być rozszerzeniem, gdy już dziecko zaciekawi się jakimś tematem i chce wiedzieć więcej.

My mamy kilka takich książeczek dla najmłodszych, dwie z nich są z okienkami, dzieci bardzo lubią taką formę. Jedna z nich to Mali odkrywce w kosmosie, a druga Sprawdźcie sami…Kosmos.

Nasze prezentacje rozszerzyłam o planety karłowate, ponieważ Kacper usilnie chciał dowiedzieć się czegoś więcej. Szukałam informacji w sieci, jednak jest tego niewiele. Nawet skontaktowałam się z redaktorem Puls Kosmosu, aby dopytać na temat planet karłowatych. Jak powiedziała pan redaktor, kategoria ta, to nowy wynalazek Międzynarodowej Unii Astronomicznej, nie ma jeszcze żadnych pozycji książkowych opisujących obiekty należące do tej grupy. Znalazłam trochę więcej o Plutonie i Ceresie, o sondach które je badają.

Zrobiłam karty trójdzielne (zdjęcia większości planet są wizją artystyczną – jak na razie). Można z nimi zrobić lekcje trójstopniową wykorzystując do nauki nazewnictwa planet.

Oprócz samych  kart ze zdjęciami zrobiłam też karty z informacjami na temat planet karłowatych, kilka ważniejszych faktów.

Znalazłam karty, z których już wcześniej korzystaliśmy, ale jakoś nie zrobiły wtedy na chłopakach wrażenia. Są to karty symboli planet. Można je zaprezentować jako kolejne rozwinięcie, wszystko zależy od wieku i zainteresowania dziecka. Rozkładamy karty z symbolami, jeśli dziecko ma ochotę nauczyć się symboli robimy mu lekcje trójstopniową.

Karty te można połączyć z kartami ze zdjęciem planety lub tak jak sobie wymyślił to Kacper z figurkami planet.

Pluton to ulubiona planeta karłowata młodszego syna, więc stwierdził, skoro wszystkie planety maja swoje symbole, to na pewno karłowate też. Zaczął poszukiwania, poszły w ruch wszystkie książki dotyczące Układu Słonecznego, planet itp. A, że kto szuka…. „Mamo, mamo. Wiedziałem. Pluton też ma swój symbol !!!” :).

Możemy również wykonać jakieś eksperymenty. Jeden z nich pokazywałam jakiś czas podczas przeprowadzania Pierwszej Wielkiej Lekcji.

Jak powstały planety – eksperyment

Materiał

Taca zawierająca:

• szklanka lub podobne naczynie
• woda ( jakieś 3/4 szklanki)
• alkohol czysty
• kilka kropli oleju
• pipetka

Napełniamy szklankę wodą  i dodajemy kilka kropel oleju.

Następnie bardzo ostrożnie nalewamy alkohol ,gdy krople alkoholu trafią w oczko oleju ,olej rozproszy się w wodzie.

Tak samo planety rozproszyły się we Wszechświecie.

Możemy  stworzyć planety i cały Układ Słoneczny na papierze.

Tworzenie planety

Materiał:

Taca zawierająca:

• filtry do kawy (papierowe)
• flamastry/markery zmywalne
• butelka z rozpylaczem napełniona wodą
• koło np z komody geometrycznej/z metalowych ramek do pisania lub każdej innej pomocy geometrycznej.
• klej
• czarny papier np. brystol
• nożyczki
• ołówek

Możesz przygotować wcześniej swój projekt, aby dzieci wiedziały co będą tworzyć.

Prezentacja

Usiądź z dzieckiem przy stoliku z tacę przed sobą. Weź jeden z papierowych filtrów do kawy i rozłóż go tak, żeby leżał na płasko. Narysuj na nim koło, wytnij je.

Umieść wycięta koło przed sobą i pokoloruj filtr wybranym, zmywalnym markerem. Ja wybrałam zielony i niebieski.

Weź butelkę z rozpylaczem i spryskaj delikatnie filtr wodą. Umieścić butelkę z powrotem na tacy.

Powiedz :  „Teraz zobaczymy jak kolory mieszają się i zmieniają się w piękną planetę. Użyłam kolorów niebieskiego i zielonego, tak Ziemia wygląd z kosmosu”. Zaproś  dziecko do obserwowania mieszania kolorów. Odłóż papier na bok, tak aby miał czas na wyschnięcie. Gdy już koła wyschną możemy je przykleić na czarną kartkę. Dzieci mogą tworzyć swoje artystyczne wizje wszechświata, planet…

Rozszerzenia:

Użyj tej samej techniki, aby zrobić Słońce. Wykorzystajcie różne kolory i stwórzcie inne planety. Innym pomysłem może być wydrukowanie Słońca i planet, dzieci wycinają i przyklejają na czarną lub granatową kartkę.

Robimy też planety i Słońce z plasteliny, modeliny…

Możecie wykorzystać ciekawą prezentacje  w plenerze. Robiłam ją swoim chłopakom i ich kolegom rok temu, a ostatnio prezentowałam tez na kursie nauczycielom. Zabawa super i dla dzieci i dla dorosłych. Układ Słoneczny w plenerze. Polecam.

Orbitowanie wokół Słońca

Materiał:

Taca zawierająca :

• talerzyk papierowy lub plastikowy
• niebieska, mała kulka szklana lub inna kulka imitująca planetę
• farba pomarańczowa/żółta  lub plastelina w tych kolorach co farba

Przygotować:

Namaluj wewnątrz tacki przy użyciu pomarańczowej lub żółtej farby koło (lub wyklej za pomocą plasteliny), które będzie nam imitować nasze Słońce.

Prezentacja

Usiądź z dzieckiem najlepiej na podłodze i umieść tacę bezpośrednio przed sobą. Zdejmij  talerzyk z tacy i umieść go bezpośrednio przed sobą (na lewo od tacy). Powiedz dziecku, że ta plastelina na środku tacki to nasz symbol Słońca  (przytrzymaj talerzyk i wskaż na Słońce) „.

Teraz weź niebieską  kulkę z pojemnik na tacy i powiedz: „To jest niebieski kuleczka. Umówmy się, że w tej chwili będzie to nasza Ziemia”. Chwyć niebieską kulkę, tak aby każdy ją zobaczył.

Następnie powiedz: „Ziemia jest jedną z planet naszego Układ Słonecznego. Ponieważ dowiedzieliśmy się, że planety okrążają gwiazdę. Gwiazdą Ziemi jest Słońce. Dziś zobaczymy, jak to wygląda kiedy Ziemia orbituje (porusza się) wokół Słońca „.

W tym momencie wskaż na położony niebieską kulkę na tacy, a następnie przechylaj tacę tak, aby kulka krążyła wokół Słońca.

Zatrzymaj się i powtórz, mówiąc: „W ten sposób Ziemi obraca się wokół słońca „.

Wyjaśnij dzieciom że „Ziemska orbita to linia po której porusza się Ziemia. Słońce jest gwiazdą. Wszystkie planety naszego Układu Słonecznego orbitują (poruszaj się) wokół Słońca „.

.Rozszerzenia:

Możesz użyć różnych kolorowych kulek dla innych planet naszego Układu Słonecznego

Wiek 2,5 roku i więcej

Jest to abstrakcyjny pomysł na pokazanie dzieciom okrążania Słońca przez planety, bardzo małe dzieci będą w stanie wykonać aktywność, jednak mogą jej nie zrozumieć, nie martwmy się. Zawsze można wrócić do tej prezentacji, gdy dziecko będzie starsze.

 Na tej stronie znajdziecie model Układu Słonecznego w 3D w ruchu. Możecie zobaczyć z jaką prędkością poruszają się planety w stosunku do siebie, ich rozmiar w stosunku do Słońca czy odległości. Znajdziecie mnóstwo filmów o takiej tematyce w sieci.

Swego czasu zakupiłam też model Układu Słonecznego, który zawiera Słońce i 9 planet w ruchu (ostatnia planetę Pluton można łatwo usunąć). Słońce jest podświetlane i oświetla krążące wokół planety. Kopułę Słońca można wymienić na przezroczystą półkulę wyświetlającą najważniejsze gwiazdozbiory. Model działa na 4 baterie , ale też można podłączyć go zasilaczem do gniazdka. Wymiary: dł. 34,5 cm, szer. 26 cm, wys. 17 cm

I oczywiście kolejna porcja książek m.in w temacie Układu Słonecznego czy planet, choć nie tylko…

Dla młodszych np. Planety pana Mikołaja, Dzieci pana Astronoma, seria Ciekawe dlaczego. Gwiazdy migoczą i inne pytania na temat kosmosu, Co to jest układ słoneczny, wszechświat, grawitacja, planeta – 20 eksperymentów. Ta ostatnie pokazuje proste doświadczenia, które możemy zrobić z dziecmi.

Dla młodszych i starszych O planetach, Planeta Ziemia

Bardzo lubimy książki, więc jest ich u nas całe regały. Możecie znacie ciekawe publikacje, dzielcie się tytułami na stronie wpisu. Książek nigdy za wiele :).

Zajrzyjcie również do poprzedniego prezentacji na temat wszechświata i galaktyk.