Ćwiczenia wstępne oraz dobre wychowanie

Ćwiczenia wstępne oraz dobre wychowanie

Praktyczne życie czy też inaczej nazywane ćwiczenia życia codziennego możemy podzielić na ćwiczenia wstępne, motorykę małą, samoobsługę, przygotowywanie jedzenia, dbanie o otoczenie, dbanie o rośliny o zwierzęta, grzeczność i dobre wychowanie.

W tej części wpisu opiszę ćwiczenia wstępne życia codziennego, grzeczność, dobre wychowanie. Montessori prezentacje z dobrego wychowania, gracji i kurtuazji  łączy razem z lekcjami życia codziennego/praktycznego. Ćwiczenia te przygotowujące dziecko do pracy z materiałem dostępnym w domu na półkach oraz uczą jak m.in. nie przeszkadzać innym i szanować ich pracę, zachowywać ciszę i porządek. Dzieci muszą nauczyć się myć ręce i twarz, wycierać nos, czesać się, szczotkować włosy, dbać o zęby itp. Każdą czynność przedstawiamy dziecku krok po kroku w prosty sposób tak, jak my dorośli wykonujemy te czynności zajmując się sobą, pracując w domu. Nie potrzebujesz żadnej specjalnej wiedzy. Ucz dziecko tego, co jest potrzebne mu w codziennym życiu. Te ćwiczenia są prezentowane dziecku jak najwcześniej. Niejeden 2,5 latek poradzi sobie z nimi.

Przenoszenie, rozwijanie i zwijanie dywanika

Potrzebujemy : 

• Dywanik – najlepiej jasny o neutralnym kolorze, dzięki temu łatwiej wyeksponujemy materiał z którym będziemy pracować. Nasz ma wymiary 80 cm x 100 cm, może być większy.

Prezentacja :

Dobrze jest przygotować specjalne miejsce na dywaniki, nie zajmuje ono zbyt wiele przestrzeni. Pokazujemy dziecku gdzie znajdzie dywanik. Tłumaczymy, że na dywaniku będziemy pracować. To nasza przestrzeń do pracy, nikt po nim nie chodzi i nie przeszkadza, gdy jest on rozłożony.

Bierzemy dywanik łapiąc go za krawędzie i tak zrolowany  przenosimy w pozycji pionowej  na wolne miejsce. Kładziemy na podłodze. Klękamy na podłodze, dywanik leży przed nami. Kładziemy obydwie ręce i lekko go popychamy, aby się rozwinął. Rozwijając dywanik przesuwamy się, aż cały zostanie rozłożony.

Gdy dywanik będzie już cały rozłożony, przechodzimy na jego koniec i kładziemy obydwie dłonie na jego krawędzi. Zawijamy brzegi ku górze i rolujemy go oburącz. Podczas zwijania nie przyciągamy dywanika do siebie, ale poruszamy się w jego kierunku. Wyrównujemy brzegi zwiniętego dywanika, aby pokazać, że dywanik powinien  być zwinięty jak najdokładniej. Łapiąc go za dwa brzegi zanosimy na miejsce.

Rozwinięciem tej prezentacji może być zwijanie serwetek, podkładek, papieru, skarpetek.

Chodzenie wokół dywanika

Potrzebujemy :

• Dywanik

Prezentacja :

Po tym jak nauczymy dziecko rozwijać i zwijać dywanik, możemy pokazać jak chodzić wokół dywanika bez dotykania go, nie wchodzenia na niego. Dywanik służy do pracy podobnie jak stół na którym pracujemy.

Dziecko dzięki tym ćwiczeniom  uczy się nie tylko przenoszenia, rozwijania i zwijania dywanika ale też dbać o otoczenie, ćwiczy koordynację oko-ręka, samodzielność, oznaczanie swego miejsca do pracy oraz ćwiczenie wszelkich umiejętności związanych z dużą motoryką. Rozwój świadomości własnego ciała. To ćwiczenia możemy zaproponować już 2,5 latkowi.

Chodzenie po linii 

Przygotowanie :

Na ziemi należy zaznaczyć kredą lub przylepić taśmę malarską w taki sposób, aby powstała linia prosta (w późniejszym czasie można również narysować okrąg lub tzw. elipsę).W tle może lecieć cicho muzyka np. Mozarta

Materiał :

• Linia na podłodze (klejona za pomocą taśmy lub malowana.)

Prezentacja

Zaproś dziecko do siebie i zademonstruj dzieciom, jak chodzić po linii umieszczając jedną stopę przed drugą. Upewniaj się ze stawiasz stopy na linii. Musisz zachować równowagę i utrzymać wyprostowaną postawę. Możesz pokazać jak utrzymujesz równowagę wyciągając na boki ręce, następnie opuść ręce wzdłuż ciała. Zaproś dziecko, aby chodziły z Tobą po linii. Chodzenie po linii jest ćwiczeniem polecanym po 2 roku życia (2,5 roku).

Gdy dziecko dobrze sobie radzi z tym ćwiczeniem, można przejść do kolejnego etapu, czyli stawiania stopy w taki sposób, by pięta stopy z przodu dotykała palców stopy, która jest z tyłu. W dalszym etapie może trzymać w jednej z rączek (wyciągniętej prosto do przodu) najpierw małą flagę, następnie po jakimś czasie, zawieszony na sznurku mały ciężarek (np. kawałek plasteliny owinięty materiałem). Dziecko powinno tak trzymać ciężarek na sznurku, by się on nie kołysał w czasie chodzenia. Możesz chodzić z dzwonkiem, który należy tak nieść, by nie wydawał dźwięku. Może nosić wodę w szklance tak, aby się nic nie wylało.

W wolnej chwili postaram się zamieścić krótki wpis na temat chodzenia po linii czy elipsie. Dzieci uwielbiają chodzić po krawężnikach , belkach , murkach, szynach itp. wąskich „dróżkach”, możemy to sami często zaobserwować.

Przenoszenie przedmiotów – taca

Materiał do prezentacji :

• Taca

Prezentacja :

Większość materiału do ćwiczeń życia praktycznego umieszczonych jest na tacach, dlatego należy pokazać dziecku w jaki sposób może przenosić tacę na stół. Kładziemy każdą rękę na końcu tacy i podnosimy tacę z półki. Przespaceruj się kilka kroków z tacą. Prezentując to możesz pokazać jak omijać różne przeszkody nie dotykając ich. Na koniec wracamy do półki z której zabraliśmy tacę i odkładamy ją na miejsce. Proponujemy, aby dziecko robiło to samo. Taca może być pusta lub z pomocą.

Możemy zaproponować dziecku, aby nosiło tacę z pojemnikiem z wodą. Dziecko ćwiczy nie tylko przenoszenie tacy z miejsca na miejsce, ale także zmysł równowagi, motorykę małą, koordynację oko-ręka.

Przenoszenie nożyczek

Materiał:

• para nożyczek

Prezentacja:

Poproś dziecko, aby podeszło z Tobą do miejsca w którym trzymacie nożyczki. Chwyć nożyczki jedną ręką za zamknięte ostrze. Trzymając ostre końce w zamkniętej dłoni oraz łokcie blisko tułowia przespaceruj się powoli po całym pokoju. Odłóż nożyczki na swoje miejsce. Poproś, aby dziecko zrobiło to samo.

Siadanie na krześle, odsuwanie i podsuwanie krzesła do stołu

Potrzebujemy :

• krzesełko odpowiednich wymiarów, dostosowane do wysokości dziecka

Prezentacja :

Zaproś dziecko do miejsca w którym stoi krzesło i pokaż mu jak usiąść na nim. Odstaw krzesło na pewną odległość łapiąc je za oparcie jedną ręką , a drugą za przód siedziska , unosząc je lekko w górę. Usiądź na krześle, łącząc stopy razem , a ręce kładąc przed sobą na stole. Chwilę zaczekaj i wstań, po czym ponownie złap krzesło za oparcie i siedzisko i lekko unosząc do góry podsuń do stołu. Pozwalamy aby dziecko samo to zrobiło. Dziecko uczy się w ten sposób jak nie hałasować i nie przeszkadzać w pracy innym, a w przyszłości zachować się kulturalnie przy stole. Możemy trenować na taborecikach, małych stołkach itp.

Przenoszenie krzesła 

Potrzebujemy :

• krzesło odpowiednich rozmiarów

Prezentacja :

Podejdź z dzieckiem do stołu z krzesłami. Ustań z boku krzesła i gdy się pochylisz złap jedną ręką za siedzenie, a druga za oparcie. Podnieś krzesło i przespaceruj się z nim w inne miejsce pokoju. Następnie poproś, aby dziecko zrobiło to samo odnosząc krzesło na miejsce.

Rozszerzeniem tego ćwiczenia może być niesienie krzesła idąc po linii lub przenoszenie krzesła idąc miedzy przedmiotami.

Przenoszenie stołu

Potrzebujemy :

• stół dostosowany do wielkości dziecka
• 2 dzieci

Prezentacja :

Zaproś dziecko do przeniesienia stołu. Poinformuj je w które miejsce chcesz go przestawić. Stan z jednej strony stołu, a dziecko poproś, aby ustało z drugiej strony. Pokaż w jaki sposób dziecko ma złapać stół – kciuk u góry blatu , reszta palców pod spodem stołu. Schyl się lekko i wskaz gestem, aby robiło to samo. Podnieście stół w górę oburącz i powoli przenieście stół w wyznaczone miejsce. Odstawcie go na podłogę nie hałasując.

Gdy mamy więcej dzieci i większy stół, możemy pokazać jak przenieść stół gdy jest on dużo większy, a i osób jest więcej.

Otwieranie i zamykanie szuflad

Materiał :

• szuflada

Prezentacja:

Zaproś dziecko do miejsca, gdzie są szuflady. Chwyć uchwyt / uchwyty ręką / rękami, wyciągaj szufladę  powoli. Aby zamknąć szufladę, odwrócić procedurę i powoli popychaj szufladę. Poproś dziecko do tej czynności. Dziecko może otwierać szuflady z różnymi uchwytami.

Otwieranie i zamykanie drzwi

Potrzebujemy :

• drzwi z klamką na odpowiedniej wysokości dopasowanej do wzrostu dziecka

Prezentacja :

Podejdź z dzieckiem do drzwi. Zatrzymaj się i bez mówienia poświęć chwilę, aby sprawdzić, jakiego rodzaju gałka / klamka jest w drzwiach. Połóż prawą rękę na klamce, a lewą powyżej zamka drzwi tuż nad klamką ( jeśli klamka jest wyżej, możemy położyć rękę poniżej klamki i zamka ) Powoli naciśnij klamkę i nie odrywając lewej ręki otwieramy drzwi. Możecie przejść przez drzwi i teraz ponownie połóż prawą rękę na klamce, a lewą powyżej zamka drzwi tuż nad klamką. Powoli naciśnij klamkę i nie odrywając lewej ręki zamknij drzwi. Poproś by dziecko robiło to samo.

Dziecko może ćwiczyć ciche zamykanie i otwieranie na drzwiach o różnych rozmiarach i klamkach, Otwierać i zamykać  szafy, lodówkę itp.

Pukanie do drzwi

Materiał :

• drzwi

Prezentacja :

Podchodzimy z dzieckiem do zamkniętych drzwi. Podnosimy w górę rękę złożoną w pięść. Pukamy kilkakrotnie w drzwi. Robimy krok wstecz i czekamy lub prosimy by dziecko otworzyło drzwi. Sytuacje z pukaniem w drzwi należy powtarzać inscenizując różne sytuacje np. pukanie do drzwi biura, drzwi łazienki, odwiedziny przyjaciela, kogoś z rodziny itp.

Jeśli mamy możliwość to zamiast pukania pięścią w drzwi można skorzystać z kołatki.

Zakładanie kurtki

Materiał:

• kurtka lub rozpinany sweter

Prezentacja :

Kiedy dziecko ubiera się do wyjścia na dwór, zaprezentuj mu jak może założyć kurtkę. Przynieś własną kurtkę i połóż ją na podłodze. Ustaw się przy tej części kurtki, gdzie jest kołnierzyk, a rozpięcie było na wierzchu. Schyl się i powoli, tak by dziecko widziało, włóż ręce w rękawy. Zdecydowanym ruchem, zarzuć kurtkę na plecy. Wyprostuj się i wygładź rękoma kurtkę. Teraz dziecko może spróbować tego samego na własnej kurtce.

Tu macie filmik jak ubrać kurtkę.

Wieszanie kurtki

Materiał:

• kurtka z pętelką do wieszania
• wieszak na odpowiedniej wysokości dostosowanej do wzrostu dziecka

Prezentacja :

Kiedy wracamy do domu i dziecko chce powiesić kurtkę, pokaż, gdzie jest pętelka do wieszania. Włóż palec wskazujący przez pętelkę i powolnym ruchem ręki powieś kurtkę na wieszaku. Zdejmij kurtkę i poproś dziecko o powtórzenie tej czynności. Możesz pokazać dziecku swój sposób wieszania np. oburącz rozszerzając pętelkę i nasuwając ją na wieszak.

Odbieranie telefonu

Materiał :

• telefon

Prezentacja:

Przejdź z dzieckiem do miejsca, gdzie znajduje się telefon. Powiedz, ze pokażesz mu odebrać telefon, który dzwoni. Możesz poprosić jakiegoś domownika, aby zadzwonił na wasz telefon. Gdy rozlegnie się dźwięk weź telefon i przystaw go do ucha. Powiedz „Halo” lub ” Słucham”. Posłuchaj, co druga osoba mówi przez telefon. Po chwili powiedz „Proszę chwilę zaczekać „. Zaproś dziecko, aby poćwiczyło samo.

Telefonowanie do kogoś

Materiał:

• telefon
• karta z ważnymi telefonami dla dziecka ( przy numerach możemy przykleić zdjęcie lub obrazki )

Prezentacja:

Przejdź z dzieckiem do miejsca, gdzie znajduje się telefon. Weź kartę z numerami. Podnieś telefon i pokaż jak dziecko ma wybrać numer. Przyłóż telefon do ucha. Po chwili powiedz: ” Cześć babciu, to ja ….” Pokaż dziecku jak odłożyć kartę na miejsce. Zaproś dziecko do ćwiczeń.

Poproś  do telefonu

Materiał:

• telefon

Prezentacja :

Przejdź z dzieckiem do miejsca, gdzie znajduje się telefon. Powiedz, ze pokażesz mu jak odebrać telefon, który dzwoni. Możesz poprosić jakiegoś domownika, aby zadzwonił na wasz telefon. Gdy rozlegnie się dźwięk weź telefon i przystaw go do ucha. Powiedz: ” Halo”. Posłuchaj, co druga osoba mówi przez telefon. Po czym powiedz „Proszę chwilę zaczekać, poproszę ją / jego do telefonu” . Po takim zwrocie pamiętaj, aby udać się na poszukiwanie osoby, do której jest telefon, a nie krzyczenia do niej z dużej odległości. Następnie przekazać jej telefon :  „Ktoś jest przy telefonie i chciałby z tobą porozmawiać „.

Możemy rozszerzyć prezentacje o informacje , ze danej osoby nie ma w tej chwili w domu. Możesz zaproponować także, że przekażesz osobie, do której jest telefon, że dana osoba dzwoniła. „Kasia nie może podejść teraz do telefonu, ale z pewnością oddzwoni później. Może coś przekazać?”, Jeśli odebrany przez nas telefon okazał się pomyłką należy użyć zwrotu „Przepraszam bardzo, ale to pomyłka” itp. Takie prezentacja dla 3 – latka i więcej.

Te prezentacje to tylko przykłady w jaki sposób możemy przekazać dziecku to czego chcemy je nauczyć.

Dalsza część wkrótce w kolejnym wpisie. Zapraszam.