Pierwsza Wielka Lekcja Montessori

Pierwsza Wielka Lekcja Montessori

Program w szkołach Montessori oparty jest na Wielkich Lekcjach. Pierwsza Wielka Lekcja prezentowana jest najczęściej pierwszego dnia (lub w pierwszym tygodniu) nowego roku szkolnego i powtarzana co roku.

Aby się przygotować do Pierwszej Wielkiej Lekcji potrzebowałam zebrać materiały oraz stworzyć własną wersję lekcji. Pomogło mi w tym uczestnictwo w kursie Montessori. Do tego znalazłam też ciekawą wersję Miss Barbara , która podzieliła się informacjami na temat przeprowadzania Wielkich Lekcji – polecam.

Bardzo podobają mi się Wielkie Lekcje oraz sposób, w jaki są prezentowane. To było spore wyzwanie, zwłaszcza ,że nie robiłam jej tylko dla swoich dzieci ,ale także dla kolegów i koleżanek moich synów ,którzy chcieli również w niej wziąć udział. Pierwsza Wielka Lekcja poświęcona jest tematowi powstania Wszechświata i rozwoju znanych człowiekowi galaktyk. Podczas wykonywanej prezentacji staraliśmy się zrozumieć Teorię Wielkiego Wybuchu. Badaliśmy także właściwości ciał stałych, cieczy i gazów, obserwowaliśmy erupcje wulkaniczne, które zrobiły furorę.

Tak przygotowane stanowiska z eksperymentami czekały na dzieci.

Zanim zaczęliśmy Wielką Lekcję ,kilka razy zrobiłam sobie sama prezentację w skrócie. Dobrze by było ,aby całe opowiadanie znać na pamięć ,ale jeśli lekcję robimy pierwszy raz lub bardzo rzadko ,może być z tym problem. To wymaga wprawy. Dla pewności ,że o wszystkim będę pamiętać stworzyłam sobie małe karty.

I Wielka Lekcja – wersja A) Bóg ,który nie ma rąk jest dostępna na boxie.

I Wielka Lekcja – wersja B) Historia Wszechświata Miss Barbara – Początek

lub ułożyć „własną” wersje na podstawie zebranych wiadomości.

Na stronie Montessori for Everyone również znajdziemy wiele cennych informacji.

Kolejna strona z Wielkimi Lekcjami to Moteaco i oryginalny tekst spisany przez Mario Montessori oraz rysunki ukazujące kolejne demonstracje i eksperymenty.

I jeszcze jedna Montessori Commons na której jest opowiadanie i inne ciekawostki.

„Na początku nie było nic…..”

„Początek” opisuje powstanie Wszechświata od Wielkiego Wybuchu do momentu, gdy Ziemia była gotowa, aby powstało na niej życie. Tematy, które wynikać będą z tej lekcji opierają sie na zagadnieniach z astronomii, meteorologii, fizyki , chemii, geografii i geologii.

Żeby nie narobić brokatowego bałaganu z balonu w domu ,pierwsze słowa Wielkiej Lekcji były wypowiedziane na podwórku …

Później przeszliśmy do domu ,aby przeprowadzić nasze pierwsze eksperymenty.

Pierwszy eksperyment : zimny i jeszcze zimniejszy

Pokazuje dziecku ,że lód nie jest najzimniejszy, są temperatury o wiele niższe.

Co potrzebujemy ?

2 litrowe słoiki,
kostki lodu
sól – ok. 50 dag
termometr

Jeden pojemnik napełniamy lodem ,a drugi naprzemiennie lodem i solą.

Następnie po 10 minutach sprawdzić temperaturę w słoikach.

Substancja przechodząc ze stanu stałego w ciekły ogrzewa się (pochłania ciepło).

Temperatura zamarzania wody wynosi 0°C , temperatura zamarzania słonej wody wynosi – 8°C.

Drugi eksperyment : jak powstały planety ?

Co potrzebujemy ?

szklanka lub podobne naczynie
woda ( jakieś 3/4 szklanki)
alkohol czysty
kilka kropli oleju
pipetka

Napełniamy szklankę wodą i dodajemy kilka kropel oleju.

Następnie bardzo ostrożnie nalewamy alkohol ,gdy krople alkoholu trafią w oczko oleju ,olej rozproszy się w wodzie.

Tak samo planety rozproszyły się we Wszechświecie.

Potrzebne karty robiłam ze zdjęć znalezionych w internecie,wystarczyło wydrukować i za laminować.

Mówiliśmy o tym ze ciała mogą znajdować się w jednym z 3 stanów skupienia. Ciało stałe ma swój kształt,ciecz przybiera kształt naczynia , w którym się znajduje, a gaz wypełnia całą przestrzeń. Zrobiliśmy kilka prostych prezentacji i eksperymentów w tym temacie.

Trzeci eksperyment : Przedstawienie trzech stanów skupienia

Co potrzebujemy ?

mały kamyk
woda
takie same naczynia
etykiety ( ciało stałe, ciecz, gaz )

Wkładamy kamień do jednego naczynia ,wlewamy wodę do drugiego naczynia ,trzecie jest puste. Umieszczamy odpowiednie etykiety przy naczyniach.

Czwarty eksperyment : Rzadki i gęsty

Co potrzebujemy ?

dwie menzurki
woda
cukier
etykiety

Piąty eksperyment : przechodzenie ze stanu stałego w ciecz i gaz.

Gdy ciało się ogrzewa , to przechodzi od stanu stałego do ciekłego a następnie gazowego.

Co potrzebujemy ?

kawałek wosku lub kostka lodu
np. patelnia lub inne naczynie w którym rozpuścimy lód lub wosk
źródło ciepła np. kuchenka

Umieszczamy kostkę lodu na patelni, podgrzewamy patelnie i obserwujemy jak kostka lodu topi się, aż do momentu gdy wyparuje.

Szósty eksperyment : przechodzenie ze stanu gazowego w ciecz i ciało stałe.

Gdy ciało się schładza ,przechodzi od stanu gazowego do stałego.

Co potrzebujemy ?

mała patelnia z pokrywką
kostka lodu
źródło ciepła
zamrażalnik

Roztopić lód na patelni, gdy woda się zagotuje ,przykrywamy pokrywką na chwilę , a potem umieszczamy pokrywkę w zamrażalniku.Wyjąc z zamrażalnika i sprawdzić co się stało.

Można też częściowo wykorzystać wcześniejszy eksperyment ,gdy wosk się stopi wlewamy go do zimnej wody i obserwujemy proces tężenia wosku.

Siódmy eksperyment : cząstki które się przyciągają i nie przyciągają.

Co potrzebujemy ?

dwa małe naczynia szklane
woda
cukier lub sól
sproszkowana kreda

Do jednego naczynia wsypujemy cukier i mieszamy , a do drugiego sproszkowaną kredę i też mieszamy. Po 15 minutach obserwujemy efekt końcowy.

Ósmy eksperyment : mieszanina

Istnieją substancje ,które można mieszać , a następnie po pewnym czasie oddzielić je od siebie.

Co potrzebujemy ?

piasek
opiłki żelaza
magnes
papierowy lub plastikowy talerzyk
chusteczka higieniczna
gumka recepturka

Wysypujemy piasek na talerzyk , dosypujemy do niego opiłki i mieszamy dwie substancje. Na magnes zakładamy chusteczkę i związujemy gumką. Teraz zbliżamy magnes do mieszaniny i sprawdzamy co się stanie.

Dziewiąty eksperyment : krystalizacja

Niektóre substancje przechodząc w stan stały formują kryształy.

Co potrzebujemy ?

sól
woda
słoik
patyk drewniany lub ołówek
sznurek
farbka do barwienia wody ( ewentualnie )

Ten eksperyment można zrobić kilka dni przed lekcją aby kryształy mogły się wytworzyć , przez następne dni możecie dalej obserwować.

Rozpuść sól w wodzie 1 : 1 ,podgrzewając. Następnie roztwór wlewamy do słoika i dodajemy kroplę barwnika. Przywiąż sznurek do patyka ,a następnie zawieś patyk w słoiku. Postaw słoik w ciepłym miejscu.

Jedenasty eksperyment : własności ciał stałych , cieczy i gazów.

Doświadczenie 1 :

Co potrzebujemy ?

mały kamień
młotek
twarda powierzchnia

Spróbujcie rozbić kamień na kawałki. Rozłupany kamień nadal pozostaje kamieniem.

Ciało stałe ma określony kształt, objętość , która w danej temperaturze jest niezmienna.

Doświadczenie 2 :

Co potrzebujemy ?

szklane naczynie
koraliki np. szklane

Tworzymy model cieczy ,wsypując kulki do naczynia. Dzieci mogą włożyć rękę jak do wody.

Doświadczenie 3 :

Co potrzebujemy ?

3 naczynia o różnych kształtach
woda

Wlewamy wodę do pojemników.

Doświadczenie 4 :

Co potrzebujemy ?

plastikowa butelka
woda
miska lub zlew

W butelce robimy dziurki ,następnie wlewamy wodę.

Ciecz przybiera kształt naczynia , w którym się znajduje. Gdy wylejemy ją ,rozleje się w bok w dół ale nigdy w górę.

Doświadczenie 5 :

Co potrzebujemy ?

flakon perfum

Otwórz flakonik i pozwól by zapach się rozprzestrzenił.

Gazy nie maja kształtu , wypełniają całą przestrzeń, gazu nie możemy dotknąć jak ciała stałego czy cieczy. Gazy poruszają się we wszystkich kierunkach ,również w górę.

Dwunasty eksperyment : powstaje nowy gaz

Co potrzebujemy ?

mała szklanka
spodek szklany
ocet
soda ( dwuwęglan sodu )

Wlej odrobinę octu do szklanki a na spodek nasyp sodę. Odwróć szklankę na talerzyk i zobaczcie co się zadzieje.

Formujące się bąbelki dowodzą ,że powstał nowy gaz w wyniku reakcji octu z sodą.

Trzynasty eksperyment : reakcje chemiczne ( wykonuje dorosły )

Co potrzebujemy ?

menzurka
cukier ( 1/2 menzurki )
kwas siarkowy

Napełniamy menzurkę cukrem. Powoli wlewamy kwas siarkowy ( co najwyżej do połowy cukru ). Potrząśnij delikatnie naczyniem. Obserwujcie jak mieszanina stanie się czarna i wydzieli ciepło.

U nas ten eksperyment na żywo nie doszedł do skutku , nie udało mi się zdobyć na czas stężonego kwasu siarkowego , więc musieliśmy obejrzeć cały eksperyment w internecie.

Czternasty eksperyment : twardy , plastyczny , sprężysty

Co potrzebujemy ?

kamień
piłka
plastelina lub modelina
etykiety

Testujemy poszczególne ciała i dopasowujemy etykiety.

Ciało twarde pod wpływem siły nie zmienia swego kształtu. Ciało sprężyste pod wpływem siły zmienia kształt , ale następnie wraca do poprzedniego kształtu. Ciało plastyczne trwale zmienia kształt pod wpływem użycia siły.

Piętnasty eksperyment : zmiana stanu skupienia pod wpływem temperatury

Co potrzebujemy ?

Takie same ilości :

szklanka
wosku
cyny
żelaza np gwóźdź
palnik
patelnia (stara)
lód
szklanka

Lód odstaw w szklance z boku , a na patelni połóż wosk, cynę i gwóźdź i podgrzej. Obserwujcie kolejność topnienia substancji.

Ciało ogrzane zmienia stan skupienia ,różne ciała w różnych temperaturach. Lód topi się w temperaturze pokojowej, aby stopić wosk trzeba go podgrzać ,cyna potrzebuje więcej czasu by zacząć się topić, gwóźdź nie topi się w takiej temperaturze.

Szesnasty eksperyment : prawo grawitacji

Co potrzebujemy ?

menzurka lub szklana butelka z korkiem
olej
woda barwiona
alkohol

Do menzurki wlej takie same ilości płynów. Zakryj butelkę i odwróć do góry nogami. Obserwujcie.

Wszystkie ciała maja swój ciężar , ale nie wszystkie taki sam. Ciała oddziałują na siebie wzajemnie się przyciągając. Ziemia przyciąga ciała z różną siłą.

Siedemnasty eksperyment : prawo grawitacji

Co potrzebujemy ?